 |
 |
Πρόσωπα
Απελευθερωτικός Αγώνας (1821-1829)
Γρηγόριος Ε' (1746-1821)
|
|
Γρηγόριος Ε' (1746-1821). Γεννήθηκε στην Δημητσάνα. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Γεώργιος Αγγελόπουλος. Αρχικώς εφοίτησε στο σχολείο τής γενέτειράς του και στην συνέχεια στην Αθήνα [Ονοματοθεσία]. Από εκεί πήγε στην Σμύρνη κοντά στον θείο του, όπου εργαζόταν ενώ συγχρόνως φοιτούσε και στην Ευαγγελική Σχολή τής Σμύρνης. Στην συνέχεια πήγε στην Πάτμο όπου έγινε μοναχός. Επέστρεψε στην Σμύρνη το 1775 και χειροτονήθηκε Διάκονος.
Το 1785 διαδέχτηκε στην Σμύρνη τον Μητροπολίτη Προκόπιο, επειδή ο τελευταίος είχε εκλεγεί εν τω μεταξύ Πατριάρχης Κωνταντινουπόλεως. Στην Σμύρνη τον βρήκαν τα γεγονότα τής πατρίδας του τα οποία διεδέχθησαν την αποτυχία τού Ορλώφ το 1770 και την φοβερή σφαγή τής Σμύρνης (γνωστής σαν «ρεμπελιό τής Σμύρνης») το 1797 [Μικρασιατική Εκστρατεία, 1922]. Τον ίδιο χρόνο εξελέξη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Από την στιγμή κατά την οποία ανήλθε στον Πατριαρχικό Θρόνο ενδιαφέρθηκε για την Παιδεία τού Γένους ιδρύοντας σχολεία και τυπογραφεία και εκδίδοντας βιβλία. Πατριάρχευσε τρεις φορές: 19 Απριλίου 1797, 17 Δεκεμβρίου 1818 και 10 Απριλίου 1821, ημέρα τού μαρτυρικού του θανάτου.
Το 1818 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία [Η Εταιρεία]. Όμως στις 23 Μαρτίου 1821 αναγκάσθηκε να αφορίσει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη [Πρόσωπα] και τον Μιχαήλ Σούτσο, οι οποίοι οργάνωσαν την Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, για να σώσει το Ελληνικό στοιχείο της Κωνσταντινουπόλεως από την εκδικητική μανία τών Οθωμανών.
Μετά την έκρηξη της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο, ο Σουλτάνος Mahmud II (1785-1839) εξαπέλυσε μεγάλο διωγμό. Δεκάδες σπουδαίοι εκπρόσωποι του γένους κρεμάσθηκαν ή αποκεφαλίσθηκαν.
Αναμεσά τους συνελήφθη ο ίδιος ο Πατριάρχης, ο οποίος κακοποίηθηκε βαναύσως και στην συνέχεια απαγχονίσθηκε ανήμερα του Πάσχα, στις 10 Απριλίου τού 1821, στην μεσαία εξωτερική πύλη του Πατριαρχείου, η οποία από τότε μέχρι και σήμερα παραμένει κλειστή.
Το Ιερό λείψανό του έμεινε εκεί αιωρούμενο για τρεις ημέρες. Μετά τρεις ημέρες οι Οθωμανικές Αρχές το παρέδωσαν στον Οθωμανικό όχλο, ο οποίος το έσερνε στους δρόμους τού Φαναρίου και στο τέλος το πέταξε στην θάλασσα, αφού του έδεσε ένα μεγάλο λιθάρι για να βουλιάξει. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι λείψανο παρεδόθη στους Εβραίους, με το ίδιο τελικό αποτέλεσμα.
Μετά από ημέρες το περιμάζεψε ο Πλοίαρχος Ι. Σκλάβος, ο οποίος το μετέφερε στην Οδησσό, όπου και ενταφιάσθηκε με μεγάλες τιμές. Το 1871 τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και τοποθετήθηκαν σε λαμπρό μνημείο μέσα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό τών Αθηνών.
Το
1921, ο Γρηγόριος ανακηρύχθηκε Άγιος της Ορθοδόξου
Εκκλησίας και ο αδριάντας του ευρίσκεται εις τα
προπύλαια του Πανεπιστημίου
Αθηνών 
.
Γρηγόριος Ε' (1746-1821)
23-04-2004